روش خانگی تشخیص طلا از بدل به‌صورت کلی کاری ساده می‌تواند باشد و ممکن است شما در شرایطی نیاز داشته باشید که این تست را انجام دهید. به صورت کلی پیشنهاد می‌شود برای اطمینان کامل پیش یک طلافروش یا یک طلا ساز بروید تا به‌صورت کامل مطمئن بشوید که جواهر شما طلا است یا خیر.
در هر صورت اگر قصد دارید تا در خانه به تست این موضوع بپردازید سعی کنید از دو سه تا از روشهای که معرفی خواهم کرد، باهم استفاده کنید تا کامل مطمئن شوید.
چرا نیاز است حداقل یک روش خانگی تشخیص طلا از بدل را بلد باشیم؟
به‌صورت کلی تشخیص طلا از بدل برای کسانی که کارشان طلا فروشی و طلا سازی است، خیلی ساده است. اما ممکن است شرایطی پیش بیاید که شما نخواهید دردسر سر زدن به یک طلا فروشی را به جان بخرید. ممکن است جواهری در خانه داشته باشید یا آن را به تازگی از منبعی نسبتا نامعتبر خریداری کرده باشید.
ممکن است طلایی که به شما فروخته شده است روکش طلا باشد یا در درون خود درصدی ناخالصی داشته باشد. حتی ممکن است که درباره درصد خلوص به شما دروغ گفته شده باشد. در این شرایط شما احتمالا نیاز به یک روش خانگی تشخیص طلا از بدل دارید.
در ادامه به معرفی و بررسی روشهای مختلف برای تشخیص طلا از بدل خواهیم پرداخت. با این روش‌ها می‌توانید مطمئن شوید که جواهری که دارید خالص است. تمامی این روش‌هایی که در ادامه باهم بررسی می‌کنیم در عین سادگی می‌توانند کاملا پاسخ‌گو نیاز شما باشند.
1- بررسی کد هک شده روی جواهر یکی از راه‌های مطمئن
همه فلز‌های قیمتی مثل طلا و نقره دارای عیار و درصد خلوص هستند. این درصد خلوص به همراه حرف اول اسم کارخانه سازنده روی فلز مورد نظر هک شده است. این کد‌ها بر اساس درصد خلوص برای هر فلز متفاوت هستند و شما می‌توانید با یک سرچ ساده در اینترنت از کدهای مرسوم اطلاع پیدا کنید.
اگر کد هک شده روی فلز با کدهای اصلی متفاوت باشد، جواهر شما احتمالا تقلبی باشد. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که طلاهای قدیمی این کد‌ها را ندارند. پس می‌توانید از یکی دیگر از روشهای زیر استفاده کنید.
- کد مصنوعات طلا: 375, 500, 583, 585, 750, 916, 958, 999
- کد مصنوعات نقره: 800, 830, 875, 925, 960, 999
- کد مصنوعات پلاتین: 850, 900, 950, 999
2- روش خانگی تشخیص طلا از بدل با یخ
این روش یکی دیگر از روشهای تشخیص طلا از بدل است که در خانه به سادگی می‌توانید انجام دهید. دو تکه یخ تقریبا برابر باید داشته باشید. جواهر خود را بر روی یکی از تکه یخ‌ها بگذارید و تکه دیگر را کنار این قطعا قرار دهید.
اگر قطعه‌ای که جواهر شما روی آن است زودتر آب شود، می‌تواند نشانه این باشد که جواهر شما از جنس طلا است. اگر قطعه فلز در آب شدن یخ تاثیر چندانی نگذاشت، احتمالا جواهر شما تقلبی است.
3- روش خانگی تشخیص طلا با استفاده از آهنربا
یکی دیگر از روشهای ساده و موثر برای تشخیص طلای اصل از بدل، استفاده از آهنربا است. طلا یک فلز غیرمغناطیسی است، به این معنی که توسط آهنربا جذب نمی‌شود. بنابراین، اگر قطعه طلایی که در دست دارید به آهنربا جذب شود، به احتمال زیاد تقلبی است یا دارای ناخالصی‌های فلزی دیگر است.
برای این تست، کافی است یک آهن‌ربای قوی تهیه کنید و آن را به قطعه طلای مورد نظر نزدیک کنید. اگر طلا به آهنربا جذب شود، قطعاً تقلبی است.
توجه داشته باشید که برخی از طلاهای تقلبی ممکن است با فلزات دیگری ترکیب شده باشند که خاصیت مغناطیسی ندارند. بنابراین، این روش به تنهایی کافی نیست و بهتر است با سایر روشهای تشخیص همراه شود.
همچنین، استفاده از آهنربا برای جواهرات کوچک یا ظریف ممکن است دقیق نباشد، زیرا وزن قطعه ممکن است تأثیر زیادی بر نتیجه آزمایش بگذارد.
4- روش تشخیص طلا از بدل در منزل با استفاده از آب
یکی از روشهای ساده در عین حال موثر و مطمئن تشخیص طلا از بدل در منزل استفاده از یک پارچ آب است. از آنجایی چگالی آب کمتر از چگالی طلا است، پس اگر یک تکه طلا را در آب بیاندازید تکه طلا باید به کف ظرف بچسبد. هرچقدر طلا از کف ظرف فاصله بگیرد یا معلق بماند و بیشتر به سطح آب نزدیک شود یعنی ناخالصی درون این تکه طلا بیشتر است.
5- روش خانگی تشخیص طلا با استفاده از سرکه
یکی دیگر از روشهای عجیب و جالب تشخیص طلا از بدل استفاده از سرکه سیب یا انگور است. سرکه بعد از حدود نیم ساعت می‌تواند روی فلز شما تاثیر بگذارد و به علت خاصیت اسیدی خود رنگ بدل را سیاه بکند. اما اگر شما یک تکه فلز طلایی را توی سرکه بیاندازید هیچ تاثیری نمی‌تواند بر روی طلای شما بگذارد.
6- روش خانگی تشخیص طلا با استفاده از آب لیمو
آب لیمو هم مثل سرکه خاصیت اسیدی دارد. ولی به‌صورت کلی قدرت آب لیمو بیشتر از سرکه است و می‌توانید از آن به‌عنوان یک روش خانگی تشخیص طلا از بدل استفاده کنید. اگر از آب لیمو به جای سرکه استفاده کردید مدت زمانی که باید صبر کنید حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه است. اگر جواهر شما رنگ عوض نکرد قطعا طلا است.
7- روش خانگی تشخیص طلا با صدای جنس طلا
روش جالب دیگر استفاده از صدایی است که فلز طلا از خود تولید می‌کند. هر چند ممکن است، خیلی قابل اعتماد نباشد و نظر‌های مختلفی درباره صدای تولید شده وجود داشته باشد. ولی بررسی این روش هم می‌تواند کمک کننده باشد.
به طلای خود با فلزی دیگر ضربه بزنید. اگر صدای تولیدی توسط جواهر شما به مانند صدای یک زنگ بود و حدود ۲ ثانیه طول کشید احتمال بالا جواهر شما از جنس طلا است. احتمالا در استفاده از این روش به اختلاف نظر خواهید خورد پس بهتر است از یکی دیگر از روشهای لیست روش خانگی تشخیص طلا از بدل استفاده کنید.
8- تست سنگ محک برای تشخیص طلای اصل
یکی از روشهای قدیمی و سنتی برای تشخیص طلای اصل، استفاده از سنگ محک است. سنگ محک یک سنگ سخت و متخلخل است که طلا بر روی آن کشیده می‌شود تا ردی از آن باقی بماند. سپس با استفاده از اسید نیتریک، واکنش شیمیایی ایجاد می‌شود که می‌تواند اصالت طلا را نشان دهد.
برای انجام این تست، ابتدا قطعه طلا را روی سنگ محک بکشید تا ردی از طلا روی سنگ باقی بماند. سپس چند قطره اسید نیتریک بر روی رد طلا بریزید. اگر رنگ طلا تغییر نکند و همان رنگ طلایی باقی بماند، طلا اصل است. اما اگر رنگ طلا به سبز یا سیاه تغییر کند، نشان‌دهنده تقلبی بودن طلا است.
این روش به دلیل دقت بالا و قابلیت اجرای آسان، همچنان توسط بسیاری از جواهرسازان و کارشناسان طلا مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته توجه داشته باشید که استفاده از اسید نیتریک نیازمند دقت و مراقبت است، زیرا این ماده شیمیایی می‌تواند خطرناک باشد.
9- وزن کردن طلا برای تشخیص طلای اصل
وزن کردن طلا یکی از روشهای موثر برای تشخیص طلای اصل از بدل است. طلای اصل وزن بیشتری نسبت به طلای تقلبی دارد. این روش به خصوص برای تشخیص طلای ساخته شده از آلیاژهای سبک‌تر یا پوشش داده شده با طلا مفید است.
برای این تست، ابتدا وزن قطعه طلای مورد نظر را با دقت اندازه‌گیری کنید. سپس این وزن را با وزن استاندارد طلاهای مشابه مقایسه کنید. اگر وزن قطعه طلا به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از وزن استاندارد باشد، احتمالاً تقلبی است.
طلای سبک‌تر ممکن است نشانه استفاده از فلزات دیگر در ترکیب آن باشد. به همین دلیل، این روش به همراه سایر روشهای تشخیص مانند تست اسید نیتریک و بررسی علامت استاندارد توصیه می‌شود.
همچنین، برخی جواهرات ممکن است دارای سنگ‌های قیمتی یا سایر مواد باشند که وزن آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، در چنین مواردی باید وزن کلی جواهر را با دقت محاسبه کنید و وزن فلزات و سنگ‌های دیگر را از آن کسر کنید.
10- تست اسید نیتریک برای تشخیص طلای اصل
تست اسید نیتریک یکی از دقیق‌ترین و کارآمدترین روش‌ها برای تشخیص طلای اصل از بدل است. اسید نیتریک واکنش خاصی با فلزات مختلف دارد و این ویژگی می‌تواند به ما در شناسایی طلا کمک کند.
برای انجام این تست، ابتدا یک قسمت کوچک و کم‌اهمیت از قطعه طلا را انتخاب کنید. چند قطره اسید نیتریک بر روی آن بریزید و واکنش را مشاهده کنید. اگر طلا هیچ‌گونه واکنشی نشان نداد و رنگ آن تغییر نکرد، اصل است. اما اگر رنگ طلا به سبز یا سیاه تغییر کرد، نشان‌دهنده تقلبی بودن آن است.
استفاده از اسید نیتریک نیازمند دقت و مراقبت است، زیرا این ماده شیمیایی قوی می‌تواند خطرناک باشد. بهتر است این تست را در یک محیط مناسب و با تجهیزات حفاظتی انجام دهید.
همچنین توجه داشته باشید که برخی فلزات تقلبی ممکن است به طور موقت در برابر اسید نیتریک مقاومت نشان دهند. بنابراین، استفاده از این روش به همراه سایر روشهای تشخیص مانند بررسی علامت استاندارد و وزن کردن طلا توصیه می‌شود.
11- بررسی رنگ طلا برای تشخیص طلای اصل
طلای اصل دارای رنگ زرد خاصی است که با مرور زمان تغییر نمی‌کند. یکی از نشانه‌های مهم برای تشخیص طلای اصل از بدل، بررسی رنگ آن است. طلای اصل همواره دارای رنگی یکنواخت و براق است که در طول زمان تغییر نمی‌کند و هیچ‌گونه کدری یا تغییر رنگی نشان نمی‌دهد.
برای بررسی رنگ طلا، ابتدا قطعه طلا را در نور طبیعی مشاهده کنید. رنگ طلای اصل باید زرد طلایی و براق باشد. اگر رنگ طلا کدر یا مات باشد، احتمالاً تقلبی است یا دارای ناخالصی‌های زیادی است.
برخی از طلاهای تقلبی ممکن است در ابتدا رنگی مشابه طلا داشته باشند، اما با گذشت زمان و در معرض هوا و رطوبت قرار گرفتن، رنگ خود را از دست می‌دهند و به سبز یا قهوه‌ای تغییر می‌کنند. بنابراین، توجه به تغییرات رنگی طلا در طول زمان نیز می‌تواند به شما در تشخیص اصالت آن کمک کند.
12- بررسی صدای طلا برای تشخیص طلای اصل
صدای طلا نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های مهم برای تشخیص اصالت آن باشد. طلای اصل هنگام برخورد با سایر فلزات یا سطوح سخت، صدای خاص و نرمی تولید می‌کند که با صدای سایر فلزات متفاوت است.
برای انجام این تست، می‌توانید قطعه طلا را به آرامی به یک سطح سخت مانند سنگ یا فلز دیگر بزنید و به صدای تولید شده گوش دهید. صدای طلای اصل معمولاً نرم و ملایم است و دوام بیشتری دارد، در حالی که صدای طلای تقلبی تیزتر و کوتاه‌تر است.
این روش نیاز به تجربه و دقت بالایی دارد، زیرا تشخیص تفاوت‌های صوتی بین فلزات مختلف ممکن است برای افراد ناآشنا دشوار باشد. بنابراین، این روش به عنوان یک روش تکمیلی و در کنار سایر روشهای تشخیص توصیه می‌شود.
13- استفاده از لورنز متر برای تشخیص طلای اصل
لورنز متر یکی از ابزارهای دقیق و حرفه‌ای برای تشخیص طلای اصل از بدل است. این دستگاه با ارسال امواج الکترومغناطیسی و بررسی بازتاب آن، می‌تواند اصالت طلا را تعیین کند. لورنز متر می‌تواند تفاوت‌های جزئی در ترکیب فلزی قطعه طلا را شناسایی کند و نتایج دقیقی ارائه دهد.
برای استفاده از لورنز متر، ابتدا دستگاه را روشن کنید و قطعه طلا را در محل مخصوص قرار دهید. دستگاه با ارسال امواج الکترومغناطیسی و تحلیل بازتاب آن‌ها، ترکیب فلزی قطعه را بررسی می‌کند و نتایج را بر روی صفحه نمایش نشان می‌دهد. اگر دستگاه نشان دهد که ترکیب فلزی با طلای خالص همخوانی دارد، قطعه طلا اصل است.
استفاده از لورنز متر نیازمند آموزش و تجربه است، زیرا تنظیمات و تفسیر نتایج ممکن است پیچیده باشد. به همین دلیل، این دستگاه بیشتر توسط جواهرسازان و کارشناسان حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
14- تست چگالی برای تشخیص طلای اصل
چگالی یکی دیگر از ویژگی‌های فیزیکی است که می‌تواند به تشخیص اصالت طلا کمک کند. طلای خالص دارای چگالی بالایی است و این ویژگی می‌تواند به عنوان یک شاخص مطمئن برای تشخیص طلای اصل از بدل مورد استفاده قرار گیرد.
برای انجام تست چگالی، ابتدا وزن قطعه طلا را با دقت اندازه‌گیری کنید. سپس حجم قطعه طلا را با استفاده از روش جابجایی آب یا هر روش دقیق دیگری اندازه‌گیری کنید. با تقسیم وزن به حجم، چگالی طلا را محاسبه کنید. چگالی طلای خالص حدود 19.3 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
اگر چگالی محاسبه شده با این مقدار همخوانی داشته باشد، طلا اصل است. اما اگر چگالی به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر باشد، احتمالاً قطعه طلا تقلبی است یا دارای ناخالصی‌های زیادی است.
این روش نیز به همراه سایر روشهای تشخیص مانند تست اسید نیتریک و بررسی علامت استاندارد توصیه می‌شود، زیرا ممکن است خطاهای محاسباتی یا سایر عوامل تاثیرگذار بر نتیجه آزمایش وجود داشته باشند.
جمع‌بندی
فلز طلا فلزی با ارزش و اصالت‌دار است. ممکن است فروشندگانی پیدا شوند که سعی در فروش جنس تقلبی به شما داشته باشید. یا اینکه ممکن است در شرایطی مطمئن نباشید که جواهری که دارید از چه جنسی است. در این شرایط خاص بهتر است، از یکی از روشهای تشخیص طلا در خانه استفاده کنید.
هر کدام از این روش‌ها به نوع خود می‌توانند کاملا مفید باشند و با امتحان کردن دو سه تا از این روش‌ها می‌توانید کاملا مطمئن باشید که جواهری که دارید از چه جنسی است.